Kavuşan-Kömür jeolojisi

Kömür Jeolojisi / coal geology

İkizköy ocağı-   Fotograf: Gültekin Kavuşan

Kömür ve Kömür Jeolojisi

Kömür, doğal katı yakıt olup tüm dünyada temel enerji kaynaklarındandır. Termik santrallerde doğrudan doğruya yakarak, "elektrik enerjisi" üretmek, koklaştırma tesislerinde "kok kömürü" üretmek, gazlaştırma jeneratörlerinde "SNG(Sentetik Doğal Gaz" üretmek, değişik teknoloji kullanarak "sıvılaştırmak suretiyle petrol benzeri yakıt"a dönüştürmek ve birçok "kimyasal aromatik bileşik"lerin kaynağı olarak değerlendirilmektedir.

Kömürler,Turba (torf), Linyit (kahverengi kömür), Taşkömürü-antrasit'lerden oluşan bir seri organik tortul kayaçlardır.

Ülkemizde sadece yakma ve koklaştırma işlemleri yapılmakta, diğer teknolojilere ise geçiş olmamıştır.

Doğal temel enerji kaynağı olan kömürlerle ilgili çalışmalar, ülkemizde linyitlerde 1913 senesinde, taşkömürlerinde ise 1854 yılında başlamıştır. Batının 14.yüzyıldan beri yaptığı kömür madenciliği ise ciddi boyutlarda ancak 1860'lı yıllarda Fransız mühendislerin ve araştırıcılar tarafından Zonguldak ve çevresinde yapılmıştır.

Kömür jeolojisi olarak ciddi boyutta ilk dersler Ankara Üniversitesi Jeoloji Mühendisliğinde verilmeye başlanmıştır.

Türkiye linyit rezervi 8 milyar ton civarındadır ve henüz bulunmamış daha pek çok yataklarımız vardır. Özellikle 250 m'den daha derinde kalan genç neojen yaşlı tortulların içerisinde üzerileri örtülü yeni yataklar beklenmelidir.

KÖMÜRJEOLOJİSİ yanında KÖMÜR TEKNOLOJİSİ'de ise ciddi boyutta çalışmalar yoktur. "Dumansız yakıt"; "Temiz Kömür" gibi bazı ufak çalışmalar olsada endüstriyel boyutta yapılmış tesis yoktur. Kütahya Azot gübre fabrikası bu bakımdan ülkemizde Alman işbirliği ile dünyada ilk önce kurulana kömür teknolojisi tesislerinden birisi olmasına karşın, gerekli alt yapı desteği ve bilimsel bazda teknolojik desteklerin yetersizliği sonucu günümüzde fonksiyonunu yitirmiş durumdadır. Hemen hemen aynı yıllarda Güney Afrika-Sasol'da da benzeri bir tesis kurulmuştur ve bu tesisi geliştirilmiş olup şimdi SASOL-III ve Sasol-IV olarak çok daha komplike kömür ve hidrokarbon teknolojisi ile organik kimya endüstrisinin temel hammaddelerinin önemli bir kısmını dünya pazarlarına sunmaktadır.

Kömürlerin "KOKLAŞTIRILMASI", " SIVILAŞTIRILMASI" ve "GAZLAŞTIRILMASI" ile kömürlerden "AROMATİK TABANLI ORGANİK KİMYASAL MADDE ÜRETİLMESİ" gibi konularda da ise henüz teorik bilgi tabanından öteye geçilmiş değildir. Teknolojinin ve kimya endüstrisinin talep ettiği bir çok organik aromatik kimyasalın üretilmesi konusunda yeterli bilgi birikimi olmadığı gibi yatırım yapmak gibi bir öngörü bile ne yazık ki günümüz Türkiyesinde henüz yoktur.

Ülkemizde kömürlerin en fazla tüketimi, ev ve işyerlerinin ısıtılması ile termik santralde yakılarak enerji üretilmesinden öteye gidilememiştir. Son yıllarda elektrik enerjisi üretim sektörü, tamamen doğal gaz tabanına kaydığından kömür tabanlı elektrik üreten termik santral yatırımlarıda öngörülmesine rağmen istenen düzeye gelmemiştir. Bu durum ülkenin enerji kaynakları bakımından dışa bağımlılığını artırmıştır.

Teknik destek alma
technical supporting
İndirmek için Şifre iste
get password for downloading

Ders notları ve kitaplar hakkında bilgi / about to lectures and books

Şifreyi biliyor musunuz? have a password for downloading?

Uzun yıllar boyu ders notlarımı herkesin kullanmasına izin vermiştim. Bir çok araştırıcı bunlardan yararlandı, aslında çok seviniyordum. Ancak, bu ders notlarını bazı kişilerin atıf yapmaksızın alıp kullandığını gözlemledim. Üniversitelerde veya başka kurum ve kuruluşlarda çalışan bazı kişilerin, hele akademisyenlerin sadece ders ücreti almak için veya sadece "okullarının" dersler listesinde bu derste görünsün diye, kömür konusunda bırakın doktorayı, yüksek lisans tezi hazırlamamış ve hatta dahası okumamış bile olmalarına rağmen bu dersi ÜNİVERSİTE ÖĞRETİM ÜYESİ olarak vermesini, BEN UYGUN BULMUYORUM.

"HİÇ BİLENLE, BİLMEYEN BİR OLUR MU! Bence artık olmamalı!"

Bu nedenle artık herkesin erişimine açmamaya karar verdim.

Bana yazarsanız, alacağınız şifre ile indirip bilgilenebilirsiniz.

Kömür jeolojisi; kömür oluşumu, turba, linyit, taşkömürü-antrasitler hakkında bilgiler yeralır.Kömürlerin sınıflanduırılmaları, Turbalaşma sürecindeki dönüşümler, otokton ve allokton ortamlardaki süreçler, bunları belirleyen parametreler konu edilmiştir.

Kömür basenleri sedimentolojisi - tektoniği denildiğinde, kömür oluşturan basenlerin çökel ortamı özellikleri, kömür aranmasında ve işletilmesinde sedimentoljik kriterler açıklanır. Kömür tektoniğinde ise , işletmelerde karşılaşılan tektonik dislokasyonlar, kömür aramlarında tektonik basen modellememeri ve nbu basenlerin karakterleri araştırmacılar için temel kriterler açıklanır.

Palinoloji, kömürlerin bileşiminde bulunan spor-pollenler hakkında ve bunların maserasyonları, tanımlanmaları, spor-polenlerin sınıflandırılmaları, palinolojinin kullanım alanları detaylı açıklanmıştır.

Kömür petrografisi, kömürlerin üstten aydınlatmalı mikroskopta, vitrinit, ekzinit ve inertinirt maserallaerinin tanımlanmalarını anlatır. Vitrinit refleksiyonu ölçümleri ve değerlendirilmelerini açıklar.

Kömür teknolojileri, kömürlerin ekonomide ve teknolojide kullanım olanakları ve kullanıclacak kömür tiplerine göre uygun teknolojinin seçilmesini, yakma, sıvılaştırma, gazlaştırma ve koklaştırma teknolojilerini açıklar.

Kömür analizleri, kömürlerden örnekleme tekniklerini detaylı açıklar, alınan örneklere uygulanana analziler, proksimate ve ultimate analizler ve teknolojik analizleri açıklar.

Kömür rezervleri bölümünde, arazide ve galeride kömür damarlarının inceleme teknikleri, satmplar, yarma açma ve sondaj tekniklerini,damar korelasyonlarını, kömür rezervini hesaplama tekniklerini ve kömürlerin değerlendirilmesi için esas alınacak kriterleri açıklar.

Kömür yatakları, Türkiyedeki kömür yataklarının jeolojilerini, özelliklerini, rezervlerini açıklamaktadır.

Placeholder Image
Placeholder Image
Placeholder Image
Placeholder Image